ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες

Ψεθηαθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΛΩ΢ΣΡΑΚΗ

Με ημκ όνμ «ειεθηνμκηθή ή ρεθηαθή
εγθοθιμπαίδεηα:
ζημ ειεθηνμκηθό πενηβάιιμκ ηςκ οπμιμγηζηώκ θαη ηεξ δηθηοαθήξ
επηθμηκςκίαξ εκκμμύμε έκα ένγμ εοζύκμπηεξ απόδμζεξ ηεξ γκώζεξ
γεκηθά ή μηαξ εηδηθήξ θαηεγμνίαξ ηεξ, ημ μπμίμ απμηειείηαη από
μηθνόηενα μεηαβιεηήξ ζύζηαζεξ ζύκμια πιενμθμνίαξ ζε θεημεκηθή,
εηθμκηθή θαη επεηηθή μμνθή – ηα ιήμμαηα.

Λήμμα:
θάζε ιέλε πμο πενηιαμβάκεηαη θαη ζπμιηάδεηαη μέζα ζε έκα ιεληθό.
εμθακίδεηαη με ημκ βαζηθό ηεξ ηύπμ θαη ελαίνεηαη ζοκήζςξ με έκημκα
(μαύνα) γνάμμαηα (Λεξικό τησ Νζασ Ελληνικήσ Γλώςςασ Γ. Μπαμπινώτη)

Οη ρεθηαθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ ακήθμοκ ζηεκ θαηεγμνία ηςκ ιμγηζμηθώκ
πμο βαζίδμκηαη ζημκ επμηθμδμμηζμό θαη ηηξ θμηκςκηθμπμιηηηζμηθέξ
ζεςνίεξ μάζεζεξ θαη πημ ζογθεθνημέκα ζηα «΢οζηήμαηα έθθναζεξ,
ακαδήηεζεξ, πανμοζίαζεξ θαη επηθμηκςκίαξ ηεξ πιενμθμνίαξ».

Οη θμηκςκηθμπμιηηηζμηθέξ ζεςνίεξ οπμζηενίδμοκ όηη ε γκώζε
μιμθιενώκεηαη μέζα ζε θάπμημ θμηκςκηθό, ηζημνηθό θαη πμιηηηζμηθό
πενηβάιιμκ. Γίκαη ζήμενα θμηκά απμδεθηό πςξ ε μάζεζε δεκ είκαη
οπόζεζε ημο εκόξ αηόμμο, αιιά εγγεκήξ θμηκςκηθή δηαδηθαζία.

Η οημζέηεζε ηεξ ηδέαξ όηη ε μάζεζε είκαη απμηέιεζμα μηαξ δηανθμύξ
δηαδηθαζίαξ αιιαγώκ ζηηξ γκςζηηθέξ δμμέξ ημο οπμθεημέκμο, όπμο ζεμακηηθό
νόιμ παίδεη ημ θμηκςκηθό θαη πμιηηηζμηθό πενηβάιιμκ [Bruner, 1966], ημ
πιαίζημ (context) μέζα ζημ μπμίμ δηαδναμαηίδεηαη ε μαζεζηαθή δναζηενηόηεηα
[Nardi, 1996] αιιά θαη ε δηαμεζμιαβεμέκε µέζς ενγαιείςκ (κμεηηθώκ αιιά
θαη οιηθώκ) ακζνώπηκε δναζηενηόηεηα [Vygotsky, 1986, Engestrom et al.,
1999], έπεη ζοκηειέζεη θαηαιοηηθά θαη ζημ ζπεδηαζμό εθπαηδεοηηθμύ
ιμγηζμηθμύ.

Χςνμπνόκμξ ηεξ εγθοθιμπαίδεηαξ
• Οη δύμ πνώηεξ ζμβανέξ πνμζπάζεηεξ ζημκ ημμέα ηεξ
έθδμζεξ εγθοθιμπαίδεηαξ με ηεκ εμθάκηζε ηεξ
ηοπμγναθίαξ (μπόηε αολήζεθε ημ ακαγκςζηηθό θμηκό),
ζεμεηώκμκηαη με ηεκ Brockhaus, πμο απμηειεί
δεμημύνγεμα ημο Ρεκάημοξ Γθόηπειθ Λέμπει, πνόηοπμ
όιςκ ηςκ με αγγιόθςκςκ εγθοθιμπαηδεηώκ.
• Γηα ημκ αγγιόθςκμ θόζμμ, ε Encyclopedia Britannica
(πνώηε έθδμζε 1768-1771), δεμημύνγεμα ηςκ
΢θoηζέδςκ Bell, C. Hactarquhar & W. Smelie, αθόμε
θαη ζήμενα απμηειεί έθθναζε ζοκώκομε ηεξ αθνίβεηαξ,
ηεξ αλημπηζηίαξ θαη ηεξ οπεοζοκόηεηαξ.
• ΢ηεκ Γιιάδα εμθακίδμκηαη μ "Γιεοζενμοδάθεξ", μ
"Πονζόξ", μ "Ήιημξ", πμιύηημμη ζύμβμοιμη ζε μηα
επμπή πμο μμκαδηθή ζπεδόκ πεγή γκώζεξ ήηακ ηα
βηβιία.

Σα είδε ηςκ εγθοθιμπαηδεηώκ
• Γεκηθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ - απεοζύκμκηαη ζημ ζύκμιμ ημο
ακαγκςζηηθμύ θμηκμύ όπςξ: ε Britannica, ε Larousse, ημ
"Γγθοθιμπαηδηθόκ Λεληθόκ" ημο Γιεοζενμοδάθε θά
• Γλεηδηθεομέκεξ εγθοθιμπαίδεηεξ (19μξ αηώκ.): μη βημγναθηθέξ,
μη εγθοθιμπαίδεηεξ γηα δηάθμνεξ επηζηήμεξ (Χεμεία, Φοζηθή,
Μαζεμαηηθά, ηε Μμοζηθή, ηε Λμγμηεπκία, θ.ι.π.) αιιά θαη
ακζνώπηκεξ εκαζπμιήζεηξ ή εκδηαθένμκηα, (θεπμονηθή,
δηαθόζμεζε θ.ά.)
• μη παηδηθές θαη μαζεηηθές εγθσθιοπαίδεηες:
ε Children 's Britannica (1960), ε Britannica Junior
Encyclopedia (1963) θ.α

Ψεθηαθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ
Η θμπηώδεξ ακαδήηεζε εκόξ ιήμμαημξ, μέζα ζηηξ 20.000 θαη
πιέμκ ζειίδεξ εκόξ ζύγπνμκμο εγθοθιμπαηδηθμύ ιεληθμύ γίκεηαη
εκηόξ δεθάηςκ ημο δεοηενμιέπημο από ηεκ “ακαδήηεζε" μηαξ
ειεθηνμκηθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ. Σμ ζύζηεμα ακαδήηεζεξ με
ιέλεηξ-θιεηδηά ή με βάζε ημκ ηόπμ, ημ ζέμα, ηε πνμκμιμγία, ημκ
ηνόπμ πανμοζίαζεξ ηεξ πιενμθμνίαξ θ.α. είκαη πενηζζόηενμ
απμηειεζμαηηθό. Σα ιήμμαηα ζοκήζςξ ζοκμδεύμκηαη από
εηθαζηηθό οιηθό, animation ή video θάκμκηαξ ηδηαίηενα
εοπάνηζηε ηε μειέηε. μίαξ ειεθηνμκηθήξ εγθοθιμπαηδηθήξ
εθανμμγήξ.

Χςνμπνόκμξ ηεξ ρεθηαθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ
1985: ε Grolier θοθιμθόνεζε ζε ειεθηνμκηθή μμνθή,
ζομίδμκηαξ μάιιμκ ειεθηνμκηθό βηβιίμ
1989: ε Comptons MultiMedia Encyclopedia ε μπμία πενηέιαβε
ήπμ θαη εηθόκα, θοθιμθόνεζε ημ 1989 θαη δηεθδηθεί
ημκ ηίηιμ ηεξ πνώηεξ εγθοθιμπαίδεηαξ multimedia
1994: εμθακίζηεθε ζηεκ αγμνά ε Encarta.
Αμέζςξ ε IBM έζπεοζε κα δεμημονγήζεη ημ World Book (CD-
ROM), ημ μπμίμ βαζίδεηαη ζηεκ μμώκομε αμενηθακηθή
εγθοθιμπαίδεηα (http://www.worldbook.com/products/).

1997: ε Britannica θοθιμθόνεζε ζε CD θαη ήηακ ε πνώηε πμο
θνόκηηζε κα ακακεώκεηαη μέζα από ημ Δηαδίθηομ.
2000: ε ειιεκηθή εγθοθιμπαίδεηα "2002" ηεξ εηαηνείαξ Χζςκ,
ηεξ μπμίαξ ε ηειεοηαία έθδμζε (2000) είκαη ηδηαίηενα
βειηηςμέκε με μεγάιμ ηεξ πνμηένεμα ημ όηη είκαη
ειιεκηθή, όπςξ θαη ηεκ επίζεξ ειιεκηθή "Σμμή",
ε μπμία γηα ηεκ ώνα δεκ ακακεώκεηαη μέζα από ημ
δίθηομ.

Σα ειεθηνμκηθά ιήμμαηα
Η πνόζβαζε ζηε μεγάιε πιεημκόηεηα ηςκ θαζανά δηθηοαθώκ
εγθοθιμπαηδεηώκ είκαη ελαηνεηηθά απιή θαη εύθμιε.
΢ε ιίγεξ όμςξ, θονίςξ επώκομεξ (Encarta, Compton, Hutchison,
Britannica) ε πνόζβαζε είκαη ειεγπόμεκε.
΢μο δίκμοκ μηα πενίμδμ ειεύζενεξ πνόζβαζεξ επηά εμενώκ,
(αθμύ πιεθηνμιμγήζεηξ ημ e-mail ζμο) θαη ζηε ζοκέπεηα, εάκ
ζέιεηξ κα ζοκεπίζεηξ, είζαη οπμπνεςμέκμξ κα εγγναθείξ
ζοκδνμμεηήξ.

Κάπμηεξ από αοηέξ ζμο επηηνέπμοκ κα μπεηξ ζηεκ Concise edition,
ζηεκ μπμία θάκμοκ μηα ζύκημμε αιιά ανθεηά πενηεθηηθή πανμοζίαζε
ημο ιήμμαημξ. Γηα πενηζζόηενεξ όμςξ πιενμθμνίεξ πνέπεη κα γίκεηξ
ζοκδνμμεηήξ ζηεκ έθδμζε Deluxe (Encarta) θαη βέβαηα απαναίηεηε
πνμϋπόζεζε γηα όια αοηά είκαη ε αγμνά ηεξ ακηίζημηπεξ
εγθοθιμπαίδεηαξ ζε cd-rom θαη ε εγθαηάζηαζή ηεξ.

Ψεθηαθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ πμο μπμνμύκ κα
αλημπμηεζμύκ ζηε μαζεζηαθή δηαδηθαζία:
• GROLIER MULTIMEDIA ENCYCLOPEDIA-(http://www.grolier.com/):
ςήμερα ζχει φτάςει ήδη ςτην ενδζκατη ζκδοςη. Σα κείμενα είναι προςεγμζνα και
απευθφνονται κυρίωσ ςε μαθητζσ, χωρίσ να αποκλείεται το μεγαλφτερο ςε ηλικία
κοινό. ΢την επίςημη διεφθυνςη τησ εταιρείασ ςτο δίκτυο θα βρείτε ζνα ωραίο
club για παιδιά και για γονείσ.

• BRITANNICA-(http://www.britannica.com/): είκαη ε
πιέμκ έγθονε θαη θαιύηενα εκεμενςμέκε εγθοθιμπαίδεηα.
Πανμοζηάδεη με ηδηαίηενα απμηειεζμαηηθό ηνόπμ ηηξ
δηάθμνεξ εθδόζεηξ ζε dvd, ζε cd-rom θαη ζε μμνθή on-line.
Ο πνήζηεξ έπεη ηε δοκαηόηεηα, κα πνεζημμπμηεί ηε
δηαδηθηύςζε ηεξ εγθοθιμπαίδεηαξ γηα 30 ζοκεπείξ εμένεξ,
ακηίζεηα με ηηξ ακηαγςκίζηνηεξ πμο δίκμοκ αοηό ημ
δηθαίςμα μόκμ γηα 7.
To ηδηαίηενα πνςηόηοπμ ζημηπείμ ηεξ έθδμζεξ on-line είκαη
ε πανμοζίαζε ηεξ ύιεξ ςξ ζειίδςκ ημο Internet (με ημ
Netscape Navigator), θάηη πμο επηηνέπεη ηε γνήγμνε
ελμηθείςζε ημο πεηνηζηή.

• ENCARTA-(http://encarta.msn.com/): θηηάπηεθε από ηεκ ανπή
ειεθηνμκηθή θαη μ ηνόπμξ πανμοζίαζεξ είκαη πναγμαηηθά μμκαδηθόξ.
Απεοζύκεηαη ζε όιεξ ηηξ ειηθίεξ, θαη μάιηζηα ζημ δάζθαιμ, μ μπμίμξ ζα
βνεη μμκαδηθμύξ ηνόπμοξ πανμοζίαζεξ ηεξ ύιεξ πμιιώκ ζπμιηθώκ
μαζεμάηςκ. Δηαζέηεη άηιακηα θαη ιεληθά. ΢ημ Internet οπάνπεη μηα
ζοκημμεομέκε έθδμζή ηεξ πςνίξ θςημγναθίεξ (Concise). Δοζηοπώξ
έθιεηζε ζε όιεξ ηηξ πώνεξ εθηόξ από ηεκ Ιαπςκία ημ Δεθέμβνημ ημο 2009
• ΕΓΙΤΙΚΟΠΑΘΔΕΘΑ 2002-(http://www.hellasmultimedia.com/enc/enc2002.htm)
ε εηαηνεία Χζςκ πνμζθένεη ηεκ εγθοθιμπαίδεηα Multimedia "2002",
ε μπμία ακακεώκεηαη μέζα από ημ Δηαδίθηομ. Η 2002 πενηιαμβάκεη
140.000 ιήμμαηα έκακηη 73.000 ηεξ Britannica. Η πμηθηιία ζε θςημγνα-
θίεξ, ήπμοξ, βίκηεμ, πάνηεξ, Internet Links ηεκ θαζηζημύκ εκδηαθένμοζα
θονίςξ ζημ μαζεηηθό θμηκό.

• ΣΟΛΗ-(http://www.cdrom.gr/app/tomh/index.html):
ε άιιε ειιεκηθή ειεθηνμκηθή εγθοθιμπαίδεηα είκαη ε "Σμμή",
ε μπμία γηα ηεκ ώνα δεκ έπεη ηε δοκαηόηεηα ηεξ ακακέςζεξ on-line.
Γπηηνέπεη ζημ μαζεηή κα θηηάλεη εκηοπςζηαθέξ θαη πιήνεηξ ενγαζίεξ
γηα ημ ζπμιείμ πνεζημμπμηώκηαξ ηα θείμεκα θαη ηα πμιομεζηθά ζημηπεία
πμο πενηέπεη. Μέζα από ηεκ εηδηθή εκόηεηα «Σμ ΢πμιείμ μμο» μ
μαζεηήξ ηεξ Δ’ Δεμμηηθμύ έςξ θαη Γ’ Γομκαζίμο, μπμνεί κα δηαβάζεη
ηεκ επελεγεμαηηθή ζεςνία γηα όια ηα βαζηθά μαζήμαηα θαη κα ιύζεη
αζθήζεηξ βήμα-βήμα.
• ΕΓΙΤΙΚΟΠΑΘΔΕΘΑ ΣΟΛΗ JUNIOR (Ηιηθίεξ 4-12 εηώκ):
μηα multimedia εγθοθιμπαίδεηα, γναμμέκε ζε απιό θαη
εύιεπημ ύθμξ. Πμιύ εύθμιε πιμήγεζε πάνε ζηα θηκμύμεκα
ζπέδηα. Πενηιαμβάκεη 100 ιεπηά εθπιεθηηθό animation,
θαζώξ, επίζεξ, θαη πάνα πμιιά παηπκίδηα.

• ΕΓΙΤΙΚΟΠΑΘΔΕΘΑ ΔΟΛΗ- (www.dominet.gr/) :
ηαληκόμεζε ζε 10 θαηεγμνίεξ. Γπηπιέμκ ζεμαημιμγία μόκμ ζηεκ
ρεθηαθή έθδμζε, εκηαγμέκε ζε ζεμαηηθέξ εκόηεηεξ: Ο Άκζνςπμξ
θαη ημ Πενηβάιιμκ, Μμοζηθή Γγθοθιμπαίδεηα , ΢ηαζμμί ζηεκ
Ιζημνία. ΢ημ DVD επίζεξ πενηιαμβάκμκηαη:
• ημ Λεληθό ηεξ ειιεκηθήξ γιώζζαξ ηςκ εθδόζεςκ Σεγόπμοιμο-
Φοηνάθε.
• ημ Λεληθό ημο ανπαίμο θόζμμο ημο Λάμρα, Οδςκύμηα.
Γπίζεξ ηεκ ρεθηαθή έθδμζε ζοκμδεύμοκ ηα παναθάης DVD-rom
• «Σμ θενί πμο δέκ ζβήκεη»,
• «Μηθνά Αζία: ακαδεηώκηαξ όζα δεκ έζβεζε μ πνόκμξ», θαη
• ημ CD-rom «Θεζαονόξ ηεξ Γιιεκηθήξ Γιώζζαξ».

• ΕΓΙΤΙΚΟΠΑΘΔΕΘΑ ΣΟΤ ΘΔΡΤΛΑΣΟ΢ ΛΕΘΖΟΜΟ΢
ΕΚΚΗΜΘ΢ΛΟΤ- (http://www.egiklopedia.gr/) :
είκαη έκα πνςηόηοπμ ειεθηνμκηθό ένγμ με ακηηθείμεκμ ηε ζοιιμγή,
θαηαγναθή, ηεθμενίςζε, πανμοζίαζε θαη πνμβμιή ηςκ ηζημνηθώκ
δεδμμέκςκ ηεξ πανμοζίαξ ημο ειιεκηθμύ ζημηπείμο ζε όιε ηε
πςνμπνμκηθή ημο ελέιηλε.
Σμ πνώημ ημήμα πμο είκαη έημημμ αθμνά ηεκ ελέηαζε ηεξ ειιεκηθήξ
πανμοζίαξ ζημ πώνμ ηεξ Μηθνάξ Αζίαξ. Πενηιαμβάκεη 3.327
ιήμμαηα, πμιοάνηζμμοξ πάνηεξ, θςημγναθίεξ, ζπέδηα θαη
ακαπαναζηάζεηξ

• ΠAΠYPO΢ ΚAPOY΢ MΠPITANIKA (61cd-rom):
έκα εύπνεζημ ενγαιείμ γηα άμεζε πνόζβαζε, ακαδήηεζε θαη
δηαπείνηζε ηςκ μεγαιύηενςκ θαη εγθονόηενςκ πεγώκ γκώζεξ ημο
θόζμμο.
Tμ πνόγναμμα δίκεη ηε δοκαηόηεηα, με ηε πνήζε πνμζςπηθμύ
θςδηθμύ, κα παναθμιμοζεί θακείξ μέζς ημο δηαδηθηοαθμύ ηόπμο
πμηα ιήμμαηα είκαη κέα, πμηα είκαη ακαβαζμηζμέκα θαη γεκηθά όιεξ
ηηξ κέεξ ελειίλεηξ ζε όιμοξ ημοξ ημμείξ ηεξ ακζνώπηκεξ
δναζηενηόηεηαξ.
Γπίζεξ επηηνέπεη ημ «θαηέβαζμα» ηςκ πιενμθμνηώκ.

Ακμηπηέξ εγθοθιμπαίδεηεξ
• LIVE-PEDIA-(http://www.live-pedia.gr):
πνόθεηηαη γηα εγθοθιμπαίδεηα ζημ δηαδίθηομ, πμο ακήθεη ζ ηεκ
θαηεγμνία ηςκ ακμηθηώκ. Γίκαη ηδηαίηενα θηςπή ζε εηθόκεξ.
Η εγγναθή δίκεη ηε δοκαηόηεηα κα πνμζζέζεη θακείξ οιηθό, μηα πμο
ιεηημονγεί όπςξ θαη ε Wikipedia.

• GNOSINET-(www.gnosinet.gr ):
πνόθεηηαη γηα ηεκ έθδμζε ζημ δηαδίθηομ ηεξ εγθοθιμπαίδεηαξ
«Γπηζηήμε θαη δςή» , πμο ήδε θοθιμθμνεί ζε dvd δηπιήξ ζηνώζεξ.
Γίκαη μία ζοιιμγή βηβιίςκ, ιεληθώκ, ζπμιηθώκ βμεζεμάηςκ,
εγθοθιμπαηδεηώκ, μηα βηβιημζήθε εθπαηδεοηηθώκ βηκηεμθαζζεηώκ.
Δίκεηαη ε δοκαηόηεηα εγγναθήξ θαη αγμνάξ πόκηςκ γηα άημμα ή
μμάδεξ (π.π. ζπμιεία) με ακηίζημηπα μθέιε.

• WIKIPEDIA –(www.el.wikipedia.org) :
ε Βηθηπαίδεηα είκαη μηα εγθοθιμπαίδεηα ειεύζενμο πενηεπμμέκμο,
πμο ακαπηύζζεηαη πάνε ζηεκ εζειμκηηθή πνμζπάζεηα ηςκ πνεζηώκ
ηεξ, μη μπμίμη μπμνμύκ κα δεμημονγήζμοκ κέα άνζνα ή κα
βειηηώζμοκ θαη κα δημνζώζμοκ άνζνα πμο ήδε οπάνπμοκ, ζύμθςκα
με ημοξ όνμοξ ηεξ Άδεηαξ Γιεύζενεξ Σεθμενίςζεξ GNU.
Βάζεη αοηώκ επηηνέπεηαη ε πνήζε, ε ακηηγναθή θαη ε ηνμπμπμίεζε
ηςκ θεημέκςκ.
Οη βαζηθέξ ανπέξ ηεξ Βηθηπαίδεηαξ είκαη ηνεηξ:
• Οοδεηενόηεηα
• ΋πη πνςηόηοπε ένεοκα
• Γπαιεζεοζημόηεηα

H αγγιηθή Βηθηπαίδεηα λεθίκεζε ζηηξ 15 Ιακμοανίμο 2001 με ηδνοηή ημκ
Jimmy Wales.
΢ήμενα ιεηημονγεί από ημ με θενδμζθμπηθό Ίδνομα Wikimedia
(Wikimedia Foundation).
Η Αγγιηθή Βηθηπαίδεηα πενηιαμβάκεη πενηζζόηενα από 1.200.000
άνζνα. Έπεη αολεζεί ζηαζενά ζε δεμμηηθόηεηα θαη δηάθμνα αδειθά
πνμγνάμμαηα έπμοκ γεκκεζεί, όπςξ:
• ημ Βηθηιεληθό (Wiktionary),
• ηα Βηθηβηβιία (Wikibooks) θαη
•ηα Βηθηκέα (Wikinews)
πμο δμοιεύμοκ με ημκ ίδημ αθνηβώξ ηνόπμ

Η Γιιεκηθή Βηθηπαίδεηα λεθίκεζε ζηηξ 1 Δεθεμβνίμο 2002 θαη αοηή ηεκ
ζηηγμή έπεη 21.055 άνζνα ηα μπμία βνίζθμκηαη ζε δηάθμνεξ θάζεηξ
επελενγαζίαξ. Ο νοζμόξ ακάπηολεξ αοηήκ ηεκ ζηηγμή είκαη 900-1100
άνζνα ημ μήκα.
Σμ πνώημ ζοκζεηηθό ηεξ ιέλεξ Wikipedia απμηειείηαη από ηεκ ιέλε wiki,
(=γνήγμνα), όμςξ δεκ παναπέμπεη ζηεκ θονημιεθηηθή έκκμηα ηεξ ιέλεξ
αιιά ζημκ
ηύπμ ημο ιμγηζμηθμύ θαη ημκ ηνόπμ ιεηημονγίαξ ημο πώνμο. ΢ηηξ δηάθμνεξ
γιώζζεξ δηαηενείηαη ημ όκμμα όζμ ημ δοκαηόκ πημ θμκηά ζημ wikipedia.
Σμ πνώημ ζοκζεηηθό ηεξ ιέλεξ απιά μεηαγναμμαηίδεηαη.

Αλημπηζηία άνζνςκ
Έκα άνζνμ είκαη ηόζμ αληόπηζημ όζμ πενηζζόηενμη είκαη μη πνήζηεξ πμο
ημ έπμοκ δηαβάζεη θαη έπμοκ ειέγλεη ηηξ πιενμθμνίεξ πμο δίκμκηαη. Η
αλημπηζηία ημο βαζίδεηαη ζημ πόζα μάηηα ημ δηαβάδμοκ. Ο ανηζμόξ ηςκ
θαθόβμοιςκ ή ιαζεμέκςκ επελενγαζηώκ ςξ πνμξ ηηξ αληόιμγεξ
ζοκεηζθμνέξ είκαη πμιύ μηθνόηενμξ ημο 1%.

Παηδαγςγηθή Αλημπμίεζε ηςκ Ψεθηαθώκ
Γγθοθιμπαηδεηώκ ζηε μαζεζηαθή δηαδηθαζία
Α. Γηαηί κα πνεζημμπμημύμε ηηξ ρεθηαθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ θαηά
ηε δηδαθηηθή δηαδηθαζία;

Η απάκηεζε ζημ παναπάκς ενώηεμα ζηενίδεηαη ζηα ελήξ
παναθηενηζηηθά ηεξ ρεθηαθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ:
•ηε δοκαηόηεηα εκζςμάηςζεξ πμιομέζςκ θαη οπενθεημέκςκ
•ηεκ οημζέηεζε πμιιώκ θαη δηαθμνεηηθώκ μμνθώκ πανμοζίαζεξ ηεξ
πιενμθμνίαξ-δεμημονγία εκόξ οβνηδίμο ιεθηηθώκ, μπηηθώκ θαη
αθμοζηηθώκ δηαύιςκ επηθμηκςκίαξ-
•ημκ ηνόπμ δόμεζεξ θαη μνγάκςζεξ ηςκ πιενμθμνηώκ-οπενθείμεκα-.
Έηζη μηθμδμμείηαη έκαξ πενίπιμθμξ ηζηόξ, μ μπμίμξ επηπεηνεί κα
μημεζεί ηε δηαθιαδςμέκε μνγάκςζε ηςκ ηδεώκ εκόξ ακζνώπηκμο
μοαιμύ.

Β. Πόηε ε πνήζε ηεξ ρεθηαθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ
εμπιμοηίδεη ηε δηδαζθαιία ημο ζογθεθνημέκμο
μαζήμαημξ;
Οη ειεθηνμκηθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ είκαη πιενμθμνηαθέξ βάζεηξ
δεδμμέκςκ μη μπμίεξ δεκ επηπεηνμύκ κα δηδάλμοκ θάηη. Απιά πανέπμοκ
πιενμθμνίεξ. Καηά ζοκέπεηα ζογθαηαιέγμκηαη ζηηξ εθπαηδεοηηθέξ
εθανμμγέξ «ακμηπημύ πενηεπμμέκμο» θαη μπμνμύκ κα πνεζημμπμηεζμύκ:
• Ωξ βμήζεμα ημο εθπαηδεοηηθμύ
• Ωξ βμήζεμα ημο μαζεηή
• Ωξ επμπηηθό μέζμ δηδαζθαιίαξ
• Ωξ μέζμ ακάπηολεξ δελημηήηςκ πιενμθμνηθήξ ηεπκμγκςζίαξ
• Ωξ μέζμ ακάπηολεξ δελημηήηςκ δηαπείνηζεξ θαη επελενγαζίαξ
πιενμθμνηώκ

Γίκαη ιμηπόκ βέβαημ όηη πένα από ημ νόιμ ημοξ ςξ βηβιημγναθηθέξ
πεγέξ, μη ειεθηνμκηθέξ εγθοθιμπαίδεηεξ μπμνμύκ κα πνεζημεύζμοκ θαη:
• ςξ μέζα γηα ηεκ θηκεημπμίεζε θαη ηεκ πνόθιεζε ημο εκδηαθένμκημξ
ηςκ μαζεηώκ.
• ςξ μέζα δεμημονγίαξ μπηηθώκ θαη αθμοζηηθώκ παναζηάζεςκ πμο
αθμνμύκ έκκμηεξ, δηαδηθαζίεξ, γεγμκόηα, θαηκόμεκα θαη θαηαζηάζεηξ.
• ςξ ενγαιεία ακάπηολεξ εκόξ αοηόκμμμο ζηοι μάζεζεξ, θαη
• ς ενεοκεηηθά ενγαιεία γηα ηεκ ακαδήηεζε, ακάθιεζε, επελενγαζία
θαη πανμοζίαζε πιενμθμνηώκ με ηνόπμοξ πμο δεκ ήηακ ςξ ζήμενα
εθηθημί.

Μέζα ζημ πιαίζημ εκόξ δηδαθηηθμύ ζεκανίμο ε ρεθηαθή εγθοθιμπαίδεηα
αλημπμηείηαη ζηε δηδαζθαιία θαηά ημοξ ελήξ ηνόπμοξ:
• Ακαδήηεζε θαη άκηιεζε πιενμθμνηώκ.
• Παναηήνεζε θαη άκηιεζε θςημγναθηθμύ οιηθμύ.
• Πενηήγεζε ζε δηαδηθηοαθμύξ ηόπμοξ πμο ακαθένμκηαη ζηεκ ρεθηαθή
εγθοθιμπαίδεηα
• Γθηύπςζε θαη αλημπμίεζε ηςκ πιενμθμνηώκ ζε γναπηέξ ενγαζίεξ.
• Ηιεθηνμκηθή επελενγαζία ηςκ πιενμθμνηώκ ζημ ιήμμα, ή ζημκ
επελενγαζηή θεημέκμο πμο οπάνπεη εκζςμαηςμέκμξ ζηεκ
εγθοθιμπαίδεηα
• Δεμημονγία πανμοζηάζεςκ με βάζε ηηξ πιενμθμνίεξ πμο έπμοκ
ζοιιέλεη από ηα ζπεηηθά ιήμμαηα
• Δεμημονγία εκκμημιμγηθώκ πανηώκ ή ακαδηαμόνθςζε ηςκ πανηώκ
πμο έπμοκ δεμημονγεζεί ζημ ζηάδημ ηεξ ηδεμζύειιαξ πνηκ ηε
δηαδηθαζία ακαδήηεζεξ.

Ομαδμζοκενγαηηθή πνμζέγγηζε
Η ηάλε μνγακώκεηαη ζε μμάδεξ όπμο μη μαζεηέξ ζοιιέγμοκ
πιενμθμνίεξ γηα κα απακηήζμοκ ζηα ενςηήμαηα ή κα
ζομπιενώζμοκ ηηξ ενγαζίεξ πμο ημοξ έπεη ακαζέζεη μ
δάζθαιμξ ή έπμοκ επηιέλεη μη ίδημη.
΢ηεκ πενίπηςζε πμο οπάνπεη μόκμ έκαξ οπμιμγηζηήξ ζηεκ
ηάλε αοηόξ ζα μπμνμύζε κα πνεζημμπμηεζεί ςξ λεπςνηζηόξ
ζηαζμόξ όπμο μη μμάδεξ με ηε ζεηνά ζα ακαδεημύκ
πιενμθμνίεξ ζηα ιήμμαηα ηεξ εγθοθιμπαίδεηαξ.
Καηά ημ πνόκμ πμο μη μαζεηέξ δε ζα ενγάδμκηαη ζημκ
οπμιμγηζηή ζα μπμνμύκ κα ζοιιέγμοκ πιενμθμνίεξ από
άιιεξ έκηοπεξ πεγέξ όπςξ βηβιία, εθεμενίδεξ, θιπ.
΢ηεκ πενίπηςζε πμο οπάνπμοκ πενηζζόηενμη οπμιμγηζηέξ
ζα μπμνμύζε κα αλημπμηεζεί θαη μ πμιιαπιόξ επελενγαζηήξ
θεημέκμο ή ημ powerpoint γηα δεμημονγία ηεξ ενγαζίαξ ηεξ
θάζε μμάδαξ.

Γ. Πώξ ζα αλημπμηήζμομε παηδαγςγηθά ηεκ
ρεθηαθή εγθοθιμπαίδεηα θαηά ηε μαζεζηαθή
δηαδηθαζία;
Από ηεκ εμπεηνία μαξ μέζα από ηεκ εθανμμγή ημο ζογθεθνημέκμο
ιμγηζμηθμύ «ρεθηαθή εγθοθιμπαίδεηα» πνμθύπημοκ ζημηπεία πμο μαξ
εκζαννύκμοκ κα εκηάλμομε ηηξ ΣΠΓ ζηε δηδαζθαιία. Γηδηθόηενα γηα ηεκ
παηδαγςγηθή αλημπμίεζε ηεξ ρεθηαθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ μπμνμύμε κα
ακαθένμομε ηα ελήξ:

1. ΢σκεργαηηθή & δηερεσκεηηθή μάζεζε: μη Σ.Π.Γ. απμηειμύκ
πενηβάιιμκ πμο δηεοθμιύκεη ηε ζοκενγαηηθή θαη δηενεοκεηηθή
μάζεζε.
Ο ζύγπνμκμξ πνμβιεμαηηζμόξ γηα ηε δηδαζθαιία εζηηάδεηαη όπη
μόκμ ζηηξ γκώζεηξ πμο ζα απμθηήζεη μ μαζεηήξ (γκςνίδς όηη)
αιιά ζηηξ δεληόηεηεξ πμο ζα ακαπηύλεη θαη μη μπμίεξ ζα ημο
επηηνέρμοκ κα θαηακμήζεη, κα ακαιύζεη θαη κα ενμεκεύζεη ηα
γεγμκόηα (γκςνίδς πώξ) (Massialas B. G, 1996).
Η αλημπμίεζε ηεξ ρεθηαθήξ εγθοθιμπαίδεηαξ ζομβάιεη πνμξ
αοηήκ ηεκ θαηεύζοκζε.
Γπηπιέμκ μη μαζεηέξ ενγάδμκηαη μπνμζηά ζημκ ειεθηνμκηθό
οπμιμγηζηή ζε μμάδεξ 2-3 αηόμςκ θαη ζοκενγάδμκηαη γηα κα
μιμθιενώζμοκ ηεκ ενγαζία ημοξ.

2. Δηαζεμαηηθή Προζέγγηζε: δηεοθμιύκεηαη ε δηαζεμαηηθή πνμζέγγηζε
ηςκ δηδαθηηθώκ ακηηθεημέκςκ, βαζηθό δεημύμεκμ θαηά ηε δηδαζθαιία
ζήμενα. Σμ μάζεμα π.π. ηεξ Ιζημνίαξ ζοκδέεηαη με άιια γκςζηηθά
ακηηθείμεκα όπςξ ε Νεμειιεκηθή Γιώζζα, ε Λμγμηεπκία, ηα
Καιιηηεπκηθά.

4. Ακαβαζμίδεηαη ο ρόιος ηοσ δαζθάιοσ:
μ εθπαηδεοηηθόξ δεκ είκαη πηα μ μεηαδόηεξ ηςκ γκώζεςκ ζηα
πιαίζηα ηεξ μεηςπηθήξ δηδαζθαιίαξ, αιιά αοηόξ:
• πμο ζπεδηάδεη δηδαθηηθέξ δναζηενηόηεηεξ βαζηζμέκεξ ζηεκ
ακάιοζε, ζύκζεζε, ζύγθνηζε θαη ακηηπαναβμιή ηεξ πιενμθμνίαξ,
• πμο ζέηεη ενςηήζεηξ θαη μμνθμπμηεί οπμζέζεηξ,
• παναθμιμοζεί ηηξ μμάδεξ ενγαζίαξ θαη
• πανεμβαίκεη όπμο θαη όηακ πνεηάδεηαη (μ ζοκενγάηεξ,
θαζμδεγεηήξ θαη βμεζόξ ημο μαζεηή ζηεκ ακαδήηεζε ηεξ
γκώζεξ, ζηεκ επηιμγή θαη αλημπμίεζε ηεξ ζςζηήξ πιενμθμνίαξ).
• πμο ζπεδηάδεη ημ «ζεκάνημ» πμο ζα αθμιμοζήζεη μ μαζεηήξ γηα
κα μιμθιενώζεη με επηηοπία ηε ζογθεθνημέκε δναζηενηόηεηα.

5. Ακαβαζμίδεηαη ο ρόιος ηοσ μαζεηή: Καηά ηε δηδαζθαιία μέζα
ζημ ζπμιηθό ενγαζηήνημ ηςκ ειεθηνμκηθώκ οπμιμγηζηώκ μη
μαζεηέξ δναζηενημπμημύκηαη θαη μέζα από δηάθμνεξ ζοκενγαηηθέξ
δναζηενηόηεηεξ μηθμδμμμύκ ηε κέα γκώζε.
Η αίζζεζε αοημκμμίαξ θαη ειέγπμο πμο δμθημάδεη μ μαζεηήξ όηακ
πνεζημμπμηεί μία πμιομεζηθή αιιειεπηδναζηηθή εθανμμγή απμηειεί
έκα από ηα ζεμακηηθόηενα θαη δοκαμηθόηενα πνμηενήμαηά ημοξ.
Έηζη μπμνεί κα θαζμνίδεη επηιμγέξ ςξ:
• πνμξ ημ νοζμό θαη ηεκ θαηεύζοκζε ηεξ πνόζβαζεξ θαη ηεξ
ακάθιεζεξ ηςκ πιενμθμνηώκ,
•πνμξ ημ πενηεπόμεκμ θαη ηε μμνθή πανμοζίαζήξ ημοξ.

Παν΄ όια αοηά ε πνμζθμνά ειεοζενίαξ θηκήζεςκ δεκ είκαη μηα
αοημκόεηα ζεηηθή θαη απμηειεζμαηηθή παηδαγςγηθή πνάλε.
Απαηηεί από ημ μαζεηή:
• κα ζέζεη ζηόπμοξ,
• κα μνγακώζεη θαη κα δμμήζεη ηε ζθέρε ημο,
• κα μεηνήζεη ηηξ ακάγθεξ ημο,
• κα πάνεη απμθάζεηξ,
• κα πανάλεη ηε δηθή ημο πνμζςπηθή πμνεία πιμήγεζεξ θαη
• κα βηώζεη ηα απμηειέζμαηα ηςκ εκενγεηώκ ημο.

΋ια ηα παναπάκς αζθαιώξ ζα δοζθμιέρμοκ ημοξ μαζεηέξ πμο έπμοκ
ζοκεζίζεη ζηεκ πανμπή «ημο πιήνμοξ θαη έημημμο μδμηπμνηθμύ ακηί
εκόξ πάνηε ηεξ πενημπήξ θαη μίαξ ζήθεξ ενγαιείςκ επηβίςζεξ»
(Meggary, 1988).
Χαναθηενηζηηθά άιιςζηε είκαη θαη ηα απμηειέζμαηα ενεοκώκ ζε
δηεζκέξ επίπεδμ πμο επηζεμαίκμοκ όηη μη αιιειεπηδνάζεηξ ηςκ
μαζεηώκ με εγθοθιμπαηδηθέξ εθανμμγέξ μμηάδμοκ πενηζζόηενμ με
απενίζθεπηεξ πενηεγήζεηξ ή πενηπιακήζεηξ πανά με ζοκεηδεηέξ θαη
ζθόπημεξ ελενεοκήζεηξ (Warner,1994, Trumbull et al, 1992; Heller,
1990).

Η όιμ αολακόμεκε πανμοζία θαη δηαζεζημόηεηα μεγάιςκ
πιενμθμνηαθώκ βάζεςκ δεδμμέκςκ ζηε ζπμιηθή ηάλε αιιά θαη ζηεκ
εονύηενε θμηκςκία θαζηζηά επηηαθηηθή θαη επηβεβιεμέκε ηεκ ακάπηολε
δελημηήηςκ επελενγαζίαξ θαη δηαπείνηζεξ πιενμθμνηώκ όπςξ:
•ακαδήηεζε,
• πνόζθηεζε,
•αλημιόγεζε,
•θαηαγναθή,
•μνγάκςζε,
•ζύκζεζε,
• ακάιοζε,
• πανμοζίαζε θαη επηθμηκςκία ηεξ πιενμθμνίαξ.

Γθανμμγή
΢ε πναθηηθό επίπεδμ ε ακάπηολή ημοξ οπμβμεζείηαη μέζα από ηεκ
εκαζπόιεζε ηςκ μαζεηώκ με δναζηενηόηεηεξ ενεοκεηηθμύ παναθηήνα
θαη ζοκζεηηθέξ ενγαζίεξ. Οη εγθοθιμπαηδηθέξ εθανμμγέξ ελοπενεημύκ
ηεκ θαιιηένγεηα δελημηήηςκ επελενγαζίαξ πιενμθμνηώκ. Η πνήζε ημοξ
ηθακμπμηεί ηεκ ακαγθαία θαη επηζομεηή «ζηνμθή» από ηεκ απιή
θαηακάιςζε έημημςκ γκώζεςκ ζηηξ δηαδηθαζίεξ ακάθιεζεξ θαη
επελενγαζίαξ πιενμθμνηώκ θαη ηεκ ακαγςγή ημοξ ζε γκώζεηξ.

ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες

Similar to ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες